Yutma Güçlüğü Olan Hastaların Klinik Semptomları ve İlişkili Faktörlerin Değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Disfaji; yetersiz beslenme, dehidratasyon, kilo kaybı ve kronik aspirasyonun önemli bir nedenidir. Birçok farklı hastalığa eşlik eden bozukluğun değerlendirme ve tedavisi birçok değişik yöntemle sağlanmaktadır. Çalışmamızda amacımız, kliniğimize disfaji şikayeti ile başvuran bu hastaların demografik ve klinik bilgilerinin öğrenilmesiyle doğru ayrıntılı değerlendirme ve tedaviye yönelik yardımcı olabilmektir. Gereç ve yöntem: Disfaji polikliniğimize başvuran hastalarımızın yaş, cinsiyet, vb demografik bilgileri ve kliniğe başvurmalarına neden olan semptomlarını içeren klinik bilgileri sorgulanarak kaydedildi. Hastaların oral motor disfonsiyon (OMD) açısından değerlendirmeleri fizyoterapist tarafından gerçekleştirildi. Fleksible fiberoptik endoskopik değerlendirmeleri, penetrasyon aspirasyon skalası (PAS) ölçümü ile yapıldı. Bulgular: Elde edilen verilen analizinde 40’ı (%46,5) kadın, 46’sı (%53,5) erkek toplam 86 hasta değerlendirildi. Hastaların yaş dağılımlarına göre %54,9’u yaşı küçük (0-17 yıl), %35,1’si genç insan (18-65 yıl), %7,2’i orta yaşlı (66-79 yıl), %2,8’si yaşlı (80-99 yıl) idi. Hastaların %60,4’ü oral, %28’i nazogastrik sonda (NG), %11,6’sı peruktan endoskopik gastrostomi tüpü (PEG) ile besleniyordu. OMD sonuçlarına göre; %26,75’inin fonksiyonel sınırlar, %37,25’inin hafif bozukluk, %26,75’inin orta derecede bozukluk, %9,25’inin şiddetli bozukluk içinde olduğu bulundu. PAS sonuç ortalaması 3,55±2,432 (min=1, max=8) idi. Hastaların OMD sonuçları ile PAS skorları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık (r=0,656; p<0,001) bulundu. Sonuç: Sonuçlarımıza göre klinik tanılamanın doğru semptomların değerlendirilmesinde önemli olduğu, gerekli tedavinin ve yönlendirmenin yapılması için detaylı çalışmaların yapılması gerektiği görülmüştür. Oral motor disfonksiyon açısından şüphelenilen hastaların yutma testinin yapılması klinik değerlendirme açısından anlamlıdır. Multidisipliner ekiplerle birlikte yapılacak değerlendirmelerin klinik tedaviye daha ulaşılabilir sonuçlar doğuracağı görüşündeyiz.