GÖNÜLLÜ TURİZMİNDE SAĞLIK BAKIM HİZMETLERİ: TIP ETİĞİ PERSPEKTİFİNDEN BİR DEĞERLENDİRME

Abstract

GÖNÜLLÜ TURİZMİNDE SAĞLIK BAKIM HİZMETLERİ: TIP ETİĞİ PERSPEKTİFİNDEN BİR DEĞERLENDİRMEBir alternatif turizm türü olarak gönüllü turizmine (voluntourism) olan ilgi son yıllarda dünya çapında oldukça artmış durumdadır. Özellikle az gelişmiş ülkelere ve düşük gelirli topluluklara yönelik faaliyetleri içeren gönüllü turizmi kapsamında sağlık bakım hizmetleri de yer almaktadır. Kar amacı gütmeyen sivil toplum kuruluşları bünyesinde ve profesyonel sağlık çalışanları tarafından yapılan gönüllü sağlık bakım hizmetleri hariç tutulacak olursa bu alandaki faaliyetler gönüllü turizmi sektöründe faaliyet gösteren kar amaçlı şirketler tarafından gerçekleştirilmekte ve sağlık profesyonelleri dışındaki kişiler de bu faaliyetlerde gönüllü olabilmektedir. Gönüllülük programlarının hassas ve karmaşık yapısı, özellikle tıbbi gönüllülük söz konusu olduğunda daha da belirgin hale gelmektedir. Bu nedenle, bu faaliyetlere yönelik pek çok açıdan etik sorgulamalar yöneltilmektedir. Gelişmiş ülkelerde, modern tıp etiğinin önemli ve yerleşik kavramları haline gelmiş olan kanıta dayalı uygulama, özerklik ve rıza gibi pek çok kavramın, gelişmekte olan pek çok ülkede önem ve öncelik listesinde genellikle yüksek olmadığı bilinmektedir. Bu çalışmada, sözü edilen kavramlar çerçevesinde gönüllü sağlık bakım hizmetlerinin yapısı irdelenecek, tıp etiği perspektifinden farklı bakış açılarınca getirilen eleştiriler çerçevesinde mevcut durumun tespiti ve ilgili çözüm önerileri ele alınacaktır. Anahtar Kelimeler: Gönüllü Turizmi, sağlık Bakım Hizmetleri, Tıp Etiği