Ceviz (Juglans regia L.) ekstraktı ve juglonun ratlarda dopamin seviyesi üzerine etkileri

Abstract

Ceviz (Juglans regia L.) bitkisi, Juglandales takımının Juglandaceae familyasından Juglans cinsine mensup, 10–25 metre yüksekliğinde gevşek dallı bir ağaçtır. Flavanoidler, fenolik bileşikler, polifenoller gibi fitokimyasallar ve serotonin ve melatonin gibi biyojenik aminlerce zengin bir besindir. Cevizde yukarıda bahsedilen moleküllerin yanında sadece ceviz türlerinde bulunan, fenolik yapıda 5-hidroksi1,4 naftakinon (juglon) bileşiği bulunmaktadır. Juglon, cevizin yaprak ve meyvesinde doğal olarak bulunan ve onun allelopatik etkisinden sorumlu bir kimyasaldır. Bu çalışmanın amacı ceviz ekstraktı ve juglonun ratlarda dopamin seviyesi üzerine etkilerini araştırmaktır. Çalışmada ceviz ekstraktının total fenolik ve flavonoid içeriği analiz edildi. Ekstrakt ve juglonun farklı konsantrasyonları, ratlara gavaj yoluyla uygulandı. 21 günün sonunda ratlardan serum ve beyin dokusu örnekleri alındı. Serum ve beyin dokularında Total Oksidan Seviyesi (TOS)/Total Antioksidan Seviyesi (TAS) oranı ile Oksidatif Stres İndeksi (OSI) hesaplandı. Beyin dopamin seviyeleri ELISA ile ölçüldü. Rat serumlarında OSI; kontrol grubunda, ceviz ekstraktı ve juglon gruplarına kıyasla anlamlı ölçüde düşük ölçüldü. Rat beyninde OSI; kontrol grubunda, diğer gruplara kıyasla önemli ölçüde yüksek bulundu. Beyin dopamin seviyesinin, ceviz ekstraktı ve yüksek doz juglon uygulanan gruplarda kontrol grubuna kıyasla daha yüksek olduğu belirlendi. Dopamin beyinde motor kontrol, ödül, bilişsel fonksiyonlar ve duygu durum gibi süreçlerle ve nörolojik rahatsızlıklarla ilişkili bir moleküldür. Ceviz ekstraktı ve juglonun beyin dokusunda oksidatif stresi azaltması ve dopamin seviyesi üzerine olumlu etkisi, cevizin beyin sağlığı için koruyucu bir besin olabileceğini düşündürmektedir. Anahtar Kelimeler: Ceviz Ekstraktı, Dopamin, Juglon, Total Antioksidan Seviye, Total Oksidan Seviye