Otizm Spektrum Bozukluğuna Sahip 0-6 Yaş Arası Çocuklarda Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetlerinin Planlanması: Preceed-Proceed Modeli Kapsamında Öneriler

Abstract

Koruyucu ağız diş sağlığı hizmetlerine önem veren ve uygulayan ülkelerde, ağız diş sağlığının genel sağlığa olan etkileri olumlu yönde olmakla birlikte sağlık harcamalarında da azalma olduğu bilinmektedir. Yaygın nörogelişimsel bir bozukluk olarak ifade edilen Otizm Spektrum Bozukluğunda, otistik bireylerin ağız diş sağlığının korunması birincil derecede önem arz eden konulardandır. Bireyin güvenini, yaşam kalitesini ve sosyal ilişkilerini etkileyebilmektedir. Toplum sağlığını geliştirmek için özellikle gelişmiş ülkelerde kullanılan PrecedeProceed modeli olumlu yönde davranış değişikliği yaratmak için birçok faktörü dikkate alan makro modellerden biridir. Derleme türünde yapılan bu çalışmada amaç, ülkemizde 0-6 yaş arası otistik çocuklarda ağız ve diş sağlığının korunması noktasında bir öneri model olarak tasarlanmıştır. Yabancı literatür incelendiğinde; toplum sağlığını geliştirmek adına bu modelin her alanda kullanıldığı; ancak ülkemizde çoğunlukla meme kanseri alanında sınırlı kaldığı belirlenmiştir. Sağlık hizmetlerinin ayrılmaz bir parçası olan ağız diş sağlığı hizmetlerinin, özel gereksinimli bu çocukların dahil edilerek sunulmasının sağlık yönetiminin en temel sorunlarından biri olduğu düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Sağlık yönetimi, koruyucu sağlık hizmeti, otizm spektrum bozukluğu, 0-6 yaş, precedeproceed modeli.