Serum magnezyum seviyesi ve plazma aterojenite indeksi arasındaki ilişki / The relationship between serum magnesium level and plasma atherogenicity index

Abstract

Giriş: Magnezyum, yüzlerce enzim aktivasyonunda ve karbonhidrat metabolizmasında görevli enzimler için önemli bir kofaktördür. Potasyumdan sonra hücre içinde en çok bulunan ikinci katyondur. Son yıllarda yapılan araştırmalarda magnezyum eksikliğinin hipertansiyon, tip 2 diyabetes mellitus, metabolik sendrom ve aterosklerotik değişiklikler ile ilişkili olabileceği gösterilmiştir. Plazma Aterojenite İndeksi (PAİ), açlık lipid profilinin komponentlerinden olan Trigliserit (TG) ve yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) değerlerinin 10 tabanındaki logaritması [log (TG/HDL)] şeklinde kısa sürede, non-invaziv elde edilen bir parametredir. Bu oranın kardiyovasküler hastalıklarda risk ve prognostik değerlendirmedeki önemi çeşitli çalışmalarda gösterilmiştir. PAİ, aterojenik küçük LDL ile HDL partiküllerinin varlığını, koroner aterosklerozu ve kardiyovasküler riski öngörür. Aynı zamanda koruyucu ve aterojenik lipoproteinler arasındaki dengeyi yansıtmaktadır. Bu çalışmada amacımız kardiyovasküler riski göstermede etkin, birinci basamakta bakılması kolay bir indeks olan PAİ ve aterojenik değişiklere sebep olabilecek bir faktör olan magnezyum arasındaki ilişkiyi incelemektir. Gereç ve Yöntem: Çalışmamız Bağcılar'da bir Aile Sağlığı Merkezi'ne Ocak 2022- Mayıs 2022 tarihleri arasında başvuran 18 ve 65 yaş arasında, herhangi bir kronik rahatsızlığı olmayan, dahil olma kriterlerini karşılayan hastaların geriye dönük olarak değerlendirilmesi ile oluşturulmuştur. Çalışmamızda 152 kadın, 46 erkek olmak üzere 198 hasta geriye dönük incelenmiştir. Hastaların sonuçları, yaş, cinsiyet, boy, kilo, kronik hastalık ve ilaç kullanım öyküsü muayene notları, E-nabız ve Aile Hekimliği Bilgi Sistemi'nden (AHBS) taranmıştır. Hastaların 8 saat açlık sonrası bakılmış olan kan tahlillerinden glukoz, CRP, magnezyum, sodyum, potasyum, fosfor, kalsiyum, ürik asit, HBA1C, HDL, LDL, trigliserit, total kolesterol değerleri kayıt altına alınarak incelenmiştir. Hastaların aterojenite indeksleri hesaplanmış ve serum magnezyum değeri ile arasındaki korelasyona bakılmıştır. Bulgular: Çalışmamıza 152 kadın ve 46 erkek toplam 198 hasta dahil edildi. Plazma Aterojenite İndeksi değeri ile magnezyum değeri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmemiştir (p=0.365). PAİ değeri ile LDL, total kolesterol, glukoz, CRP, ürik asit, HBA1C değerleri arasında pozitif yönlü istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (r=0.260, r=0.278, r=0.260, r=0.366, r=0.335, r=0.267, p<0.001). PAİ değeri ile sodyum değeri arasında pozitif yönlü istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (r=0.156, p=0.032). Ayrıca PAİ değeri ile BKİ değeri pozitif yönlü istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (r=0.397, p<0.001). PAİ değeri ile fosfor, potasyum, kalsiyum değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmemiştir (p>0.05). PAİ değeri ile yaş arasında pozitif yönlü istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir (r=0.295, p<0.001). Sonuç: Çalışmamızda serum magnezyum değeri ve PAİ arasında anlamlı bir ilişki saptamadık. Ancak hücre içi sıvıda ve doku düzeyinde yapılacak magnezyum ölçümleriyle, daha büyük popülasyonla ve çok merkezli yapılan çalışmalarla bu ilişkinin yeniden değerlendirilmeye ihtiyacı vardır.