Geleneksel Tamamlayıcı ve Alternatif Tıbbın Astım Hastalığında Kullanımı: Sistematik Derleme

Abstract

Giriş: Solunum sistemi hastalıkları içerisinde yer alan astımın, semptomları ve ataklarının kontrolünde medikal tedaviler kullanılmaktadır. Hastalar tedavi ve bakımlarını kendileri yönetmek durumunda kalmaları sebebiyle zaman zaman Geleneksel Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavilere (GTAT) başvurmaktadırlar. Tamamlayıcı ve Alternatif Tıp Ulusal Merkezi (NCCAM)’ne göre alternatif tıp tedavileri:zihin ve vücut teknikleri,geleneksel tıp kullanımı, manipülatif ve vücut temelli teknikler, enerji tıbbı ve biyolojik temelli ürünler olarak sınıflandırılmaktadır. Amaç: GTAT’nın astım hastalığında kullanımının değerlendirilmesi ve yapılan çalışmaların sistematik olarak derlenmesidir. Gereç-yöntem: Sistematik derleme yöntemi kullanılarak yapılan bu çalışmada, Google Scholar, PubMed, EBSCO ve Türk Medline, veri tabanlarında 2000-2020 yılları arasında yapılan GTAT’nın astım hastalığında kullanımını içeren araştırmalar -astım, tamamlayıcı tıp-, -astım,alternatif tıp-, -asthma and complementary medicine- -asthma and alternative medicine- anahtar kelimeleriyle iki araştırmacı tarafından tarandı. Taranan çalışmalar, PRİSMA (Preferred Reporting Items for Systematic Reviews and MetaAnalyses) bildirimi kriterleri esas alınarak dört araştırmacı tarafından incelendi. Yapılan inceleme sonucunda 56 çalışmanın SPSS 25 programı kullanılarak analizi yapıldı. Bulgular: Yapılan çalışmaların %76,8’inin hekimler tarafından yapıldığı, örneklem grubunun %48,2’sinin sadece yetişkinler, %44,7’sin ise sadece çocuklar olduğu, çalışmaların %42,9’unun Amerika’da, %25’inin Türkiye ‘de yapıldığı, Amerika’da yapılan çalışmalarda zihin ve vücut teknikleri yönteminin en sıklıkla kullanılırken (%41,7), Türkiye’de yapılan çalışmalarda biyolojik temelli ürünlerin en sık kullanıldığı ( %85,7), GTAT kullanıcılarının gelir düzeylerinin ve eğitim durumlarının ise çoğunlukla düşük ve orta seviyede olduğu görülmüştür. Sonuç ve öneriler: Astım tedavisinde hastaların medikal tedavi yanında alternatif ve tamamlayıcı tedaviye de başvurdukları, bundan kendi ifadelerine göre fayda gördükleri deneysel çalışmalarla bunun kanıtlanmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Astım tedavisinde GTAT yöntemlerinin kullanılmasının hekim ve hemşireler tarafından sorgulanması, bu konuda hastalara gerekli eğitimlerin verilmesi ve GTAT’ın fayda veya zararlarının deneysel çalışmalarla desteklenmesi önerilmektedir. ANAHTAR KELİMELER: Astım, Tamamlayıcı tıp, Alternatif tıp