Publication: Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklarda postür, el fonksiyonları ve duyusal işleme becerisinin beslenme üzerine etkisi / The effect of posture, hand functions and sensory processing skills on nutrition in children with autism spectrum disorder
Program
Authors
Authors
AYDIN, YAĞMUR
Advisor
DURGUT, ELİF
Date
Language
Type
Publisher
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Abstract
Otizm spektrum bozukluğu (OSB), genellikle sosyal iletişimde sorunlar, alışılmadık ve kısıtlanmış ilgi alanları ve tekrarlayıcı davranışlar gibi özelliklerle tanımlanan erken çocukluk döneminde görülen nörogelişimsel bir bozukluktur. OSB olan çocuklarda yaşamlarının farklı dönemlerinde postür,
, postüral kontrol, el becerisi, yürüme, duyu bütünlüğü, beslenme ve motor gelişim ile ilgili problemler gözlenmekte, tüm bunların sonucunda çocukların yaşam kaliteleri de olumsuz etkilenebilmektedir. Bu çalışma ile OSB'li çocuklarda postür, denge, el fonksiyonları ve duyusal işleme becerileri ile beslenme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya 5-10 yaş aralığında 40 OSB tanısı alan çocuk (çalışma grubu) ve ebeveynleri ile 40 tipik gelişim gösteren çocuk (kontrol grubu) ve ebeveynleri dahil edildi. Tüm çocukların postür değerlendirmeleri kapsamında kraniyovertebral açı (KVA) ölçümü ile baş postürleri ve Pediatrik Denge Skalası (PDS) ile postural kontrolleri; el fonksiyon değerlendirmeleri kapsamında Jebsen Taylor El Fonksiyon Testi (JTEF) ile el becerileri ve Jamar el dinamometresi ile el kavrama kuvvetleri; Dunn Duyu Profili ile duyusal işleme becerileri; Beslenme Problemleri Tarama Testi (STEP) ve Otizm Öğün Davranış Kısa Ölçeği (BAMBI) ile beslenme problemleri ve Çocuklar için Yaşam Kalitesi Ölçeği-Ebeveyn Formu (ÇİYKÖ-E) ile yaşam kaliteleri değerlendirildi. Ebeveynlerin depresyon, anksiyete ve kaygı durumlarının değerlendirilmesinde Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) ve Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri kullanıldı. Veri analizi için SPSS v.22 programı kullanıldı. Tüm analizler için anlamlılık düzeyi p<0.05 olarak kabul edildi. KVA açı değeri, PDS skoru, JTEFT alt parametre değerleri, el kavrama kuvveti değerleri, aspirasyon riski dışında STEP'in tüm alt grup puanları ve BAMBI toplam puanları, ÇİYKÖ-E skoru, ebeveynlerin BDÖ, BAÖ ve Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri puanları açısından kontrol grubu lehine anlamlı fark saptandı (p<0,05). OSB olan olgularda PDS skoru ile JTEFT 'dama pulları' alt parametresi dışındaki tüm değerleri arasında negatif yönlü orta düzeyde ilişki, el kavrama kuvveti ölçüm sonuçları arasında pozitif yönlü orta düzeyde ilişki, JTEFT 'dama pulları' dışındaki tüm alt parametre değerleri ile el kavrama kuvveti ölçüm değerleri arasında negatif yönlü orta düzeyde ilişki olduğu tespit edildi (p<0,05). OSB olan olguların ÇİYKÖ-E 'duygusal' skorları ile ebeveyn BDÖ, BAÖ, Durumluk Kaygı ve Sürekli Kaygı puanları arasında; ÇİYKÖ-E 'toplam' skorları ile ebeveyn BDÖ puanları arasında negatif yönlü orta düzeyde ilişki olduğu gözlendi (p<0,05). OSB olan olgularda PDS skoru ile BAMBI total skoru arasında negatif yönlü orta düzeyde ilişki olduğu saptandı (p<0,05). JTEFT 'küçük objeler' alt parametre değeri ile STEP 'total' sıklık x yoğunluk; JTEFT 'beslenme simülasyonu' alt parametre değeri ile STEP 'beceri eksikliği' sıklık, sıklık x yoğunluk ve 'besin reddi' sıklık x yoğunluk puanları arasında pozitif yönlü orta düzeyde ilişki olduğu bulundu (p<0,05). Duyu Profili Ölçeği duyusal işlemleme bölümü toplam puanı ile STEP 'total' sıklık, sıklık x yoğunluk ve STEP 'beceri eksikliği' sıklık skorları arasında negatif yönlü yüksek düzeyde ilişki; Duyu Profili Ölçeği duyusal işlemleme bölümü toplam puanı ile STEP 'aspirasyon riski', 'besin seçme', 'besin reddi', 'besin davranış problemi' alt grupları sıklık, sıklık x yoğunluk skorları, 'beceri eksikliği' sıklık x yoğunluk skoru ve BAMBI total skoru arasında negatif yönlü orta düzeyde ilişki olduğu saptandı (p<0,05). Duyu Profili Ölçeği modülasyon bölümü toplam puanı ile STEP 'besin davranış problemi' sıklık, sıklık x yoğunluk skorları dışında STEP total ve diğer alt grupları sıklık, sıklık x yoğunluk ve BAMBI total skorları arasında negatif yönlü orta düzeyde ilişki gözlendi (p<0,05). Duyu Profili Ölçeği davranış ve duygusal cevaplar bölümü toplam puanı ile STEP 'total' ve tüm alt grup sıklık, sıklık x yoğunluk ve BAMBI total skorları arasında negatif yönlü orta düzeyde ilişki bulundu (p<0,05). Duyu Profili Ölçeği 'total' puanı ile STEP 'besin seçme', 'beceri eksikliği' ve 'total' alt grupları sıklık, sıklık x yoğunluk skorları arasında negatif yönlü yüksek düzeyde ilişki; Duyu Profili Ölçeği 'total' puanı ile STEP 'aspirasyon riski', 'besin reddi', 'besin davranış problemi' alt grupları sıklık, sıklık x yoğunluk skorları ve BAMBI total skorları arasında negatif yönlü orta düzeyde ilişki olduğu gözlendi (p<0,05). Sonuç olarak; OSB'li çocuklarda postür, el fonksiyonları, duyusal işlemleme becerisi, beslenme ve yaşam kalitesinin olumsuz etkilendiği; el fonksiyonları, duyusal işleme becerisi ve yaşam kalitesi ile beslenmenin ilişkili olduğu tespit edildi. OSB tanısı almış çocukların en erken dönemde bu parametreler açısından değerlendirilerek, fizyoterapi ve rehabilitasyon programları ile desteklenmelerinin hem çocuklar hem de ebeveynleri için faydalı olabileceği düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Otizm spektrum bozukluğu, postür, duyusal işleme, el fonksiyonları, beslenme
Description
Autism Spectrum Disorder (ASD) is a neurodevelopmental disorder typically characterized by difficulties in social communication, unusual and restricted interests, and repetitive behaviors observed in early childhood. Children with ASD may experience problems related to posture, balance, postural control, hand skills, gait, sensory integrity, nutrition, and motor development at different stages of their lives, ultimately affecting their quality of life negatively. This study investigates the relationship between posture, balance, hand functions, sensory processing skills, and nutrition in children with ASD. The study included 40 children diagnosed with ASD (study group) aged between 5-10 years and their parents, as well as 40 typically developing children (control group) and their parents. All children underwent postural assessments, including measurement of craniovertebral angle (CVA) for head posture and Pediatric Balance Scale (PBS) for postural control; hand function assessments, including Jebsen Taylor Hand Function Test (JTHFT) for hand skills and Jamar hand dynamometer for hand grip strength; sensory processing assessments using Dunn Sensory Profile; nutrition problem assessments using the Screening Tool of Feeding Problems (STEP) and The Brief Autism Mealtime Behavior Inventory (BAMBI); and evaluation of life quality using the Pediatric Quality of Life Inventory–Parents Form (PedsQL–Parents Form). The Beck Depression Scale (BDI), Beck Anxiety Scale (BAI), and Trait-State Anxiety Scale were used to assess parents depression, anxiety, and anxiety status. Data analysis was performed using SPSS v.22, with a significance level of p<0.05. Significant differences favoring the control group were observed in terms of CVA angle, PBS score, JTHFT sub-parameter values, hand grip strength values, all STEP sub-group scores except for aspiration risk, BAMBI total scores, PedsQL–Parents Form score, and parents' BDI, BAI, and Trait-State Anxiety Scale scores (p<0.05). In children with ASD, a moderately negative correlation was observed between the PDS score and all values except for the 'checkers' sub-parameter of JTHFT, a moderately positive correlation between grip strength, a negative moderate-level relationship was found between all JTHFT sub-parameter values except for 'checkers' and hand grip strength values (p<0,05). The emotional scores of PedsQL–Parents Form in children with ASD were moderately negative correlation with parents' BDI, BAI, State Anxiety and Trait Anxiety scores, and total scores of PedsQL–Parents Form were moderately negative correlation with parents' BDI scores (p<0,05). A moderate negative relationship was found between PBS score and BAMBI total score in children with ASD (p<0,05). Moderate positive relationships were found between JTHFT 'small objects' sub-parameter value and STEP 'total' frequency x severity; JTHFT 'feeding simulation' sub-parameter value and STEP 'feeding skills deficits' frequency, frequency x severity, and 'food refusal' frequency x severity scores (p<0,05). Regarding sensory processing, the total score of the Sensory Profile Scale's processing section showed a negative high-level relationship with STEP 'total' frequency, frequency x severity, and STEP 'skill deficiency' frequency scores. It also showed a negative moderate-level relationship with STEP 'aspiration risk,' 'food selection,' 'food refusal,' 'food behavior problem' sub-group frequency, frequency x severity scores, and 'skill deficiency' frequency x severity score, as well as BAMBI total score (p<0,05). The total score of the Sensory Profile Scale's modulation section showed a negative moderate-level relationship with STEP 'food behavior problem' frequency, frequency x severity scores, excluding STEP total and other sub-group frequencies, frequency x severity, and BAMBI total scores (p<0,05). The total score of the Sensory Profile Scale's behavior and emotional responses section showed a negative moderate-level relationship with STEP 'total' and all sub-group frequencies, frequency x severity, and BAMBI total scores (p<0,05). The total score of the Sensory Profile Scale showed a negative high-level relationship with STEP 'food selection,' 'skill deficiency,' and 'total' sub-group frequencies, frequency x severity scores. It also showed a negative moderate-level relationship with STEP 'aspiration risk,' 'food refusal,' 'food behavior problem' sub-group frequencies, frequency x severity scores, and BAMBI total scores (p<0,05). In conclusion, this study revealed that posture, hand functions, sensory processing skills, nutrition, and quality of life are negatively affected in children with ASD. Associations were found between hand functions, sensory processing skills, quality of life, and nutrition. Evaluating children with ASD in terms of these parameters at an early stage and supporting them with physiotherapy and rehabilitation programs may be beneficial for both the children and their parents. Keywords: Autism Spectrum Disorder, posture, sensory processing, hand functions, nutrition