Kognitif Fonksiyonlarda BDNF’in Rolü: Bibliyometrik Bir Analiz

Abstract

Amaç: Nöron rejenerasyonunu uyaran ve plastisite ile ilişkili nörotrofin ailesi proteinlerinden biri olan beyin kaynaklı nörotrofik faktör (BDNF), hafıza ve öğrenme süreçlerindeki kritik öneminin yanında enerji homeostazı ve insülin direnci ile de ilişkilidir. Bu araştırma bibliyometrik analiz kullanarak kognitif fonksiyonlarla ilişkili literatürde BDNF araştırmalarının mevcut durumunu ve ortaya çıkan eğilimleri araştırmayı amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: Web of Science veri tabanında son 5 yılda yayınlanan, SCI-E ve SSCI kapsamındaki İngilizce dilinde yazılmış derlemeler ve araştırma makaleri analize dahil edilmiştir. Arama stratejisi olarak ((TS=(BDNF ) OR TS=(brain derived neurotrophic factor)) AND (TS=(cognition) OR TS=(cognitive function) OR TS=(memory) OR TS=(attention))) kullanılmıştır. VosWiever programı kullanılarak bu konudaki öne çıkan yayınlar, yıllık yayın hacmi, ülkeler, dergiler, yazarlar, anahtar kelimeler ve atıf yapılan referanslar niceliksel olarak analiz etmek için kullanılmıştır. Bulgular: Kognisyon ve BDNF konularında 2020 yılında 787, 2021 yılında 812, 2022 yılında 852, 2023 yılında 775, 2024 yılında 324 ve 2025 yılında 2 olmak üzere toplam 3552 makale bulunmaktadır. Bu alanda 129 yayın \"International Journal of Moleculer Science\" dergisinde çıkarken, bu dergiyi 84 yayın ile \"Behavioral Brain Research\" ve 68 yayın ile \"Scientific Reports\" takip etmiştir. Bu konuda en çok yayın yapılan 5 ülke Çin, USA, İran, Kuzey Kore ve Brezilya’dır. Bu makalelerde en sık kuıllanılan anahtar kelimeler sırasyla \"bdnf\" (738), \"brain derived neutrophic factor\" (358), \"Alzheimer\"s disease\"(319), \"cognition\" (285), \"hippocampus\" (284), \"memory\" (222), \"oxidative stress\" (206), \"neuroinflammation\" (193), \"depression\" (189) ve \"exercise\" (132) dır. Sonuç: BDNF sinirbilim alanındaki hem moleküler hem davranışsal araştırmalarda dikkat çekici bir proteindir ve son dönemde popüler bir araştırma konusudur. BDNF’in Alzheimer hastalığı ve hafıza ile ilişkisinin yanında, genel olarak nöroinflamasyon ve nörodejenerasyon süreçlerinde, depresyon ve diyabet patolojilerindeki rolü araştırılmıştır. Gelecekteki araştırmalar ile BDNF’in kognisyonla ilişkili nöropatolojilerdeki rolüne dair daha detaylı bir kavrayış sağlanarak bu yolakların tedavideki etkinlikleri ortaya çıkarılabilir.Objective: Brain-derived neurotrophic factor (BDNF), a protein in the neurotrophin family that stimulates neuronal regeneration and is associated with plasticity, is critical for memory and learning processes, as well as energy homeostasis and insulin resistance. This study aims to investigate the current state of BDNF research and emerging trends in the literature related to cognitive functions using bibliometric analysis. Material and Method: English-language reviews and research articles published in the Web of Science database in the last 5 years and included in SCI-E and SSCI were included in the analysis. The search strategy used was ((TS=(BDNF) OR TS=(brain derived neurotrophic factor)) AND (TS=(cognition) OR TS=(cognitive function) OR TS=(memory) OR TS=(attention))). The VosViewer program was used to quantitatively analyze the prominent publications, annual publication volume, countries, journals, authors, keywords, and cited references. Results: There are a total of 3,552 articles on cognition and BDNF: 787 in 2020, 812 in 2021, 852 in 2022, 775 in 2023, 324 in 2024. In this field, 129 publications were published in the \"International Journal of Molecular Sciences\", followed by \"Behavioral Brain Research\" with 84 publications and \"Scientific Reports\" with 68 publications. The countries with the highest number of publications are China, the USA and Iran. The most frequently used keywords were \"BDNF\" (738), \"brain-derived neurotrophic factor\" (358), \"Alzheimer\"s disease\" (319), \"cognition\" (285), \"hippocampus\" (284), \"memory\" (222), \"oxidative stress\" (206), \"neuroinflammation\" (193), \"depression\" (189), and \"exercise\" (132). Conclusion: BDNF is a remarkable protein in both molecular and behavioral research in the neuroscience and has recently been a popular research topic. Besides its association with Alzheimer\"s disease and memory, the role of BDNF in neuroinflammation and neurodegeneration processes, depression, and diabetes pathologies has been investigated. Future research may provide a more detailed understanding of the role of BDNF in cognition-related neuropathologies and the therapeutic efficacy of these pathways.