Farklı Sagital İskeletsel İlişkilerde Ağız Sağlığına Bağlı Hayat Kalitesinin Değerlendirilmesi: Literatür İncelemesi

Abstract

Amaç: İskeletsel maloklüzyonların hayat kalitesine olan etkisini araştıran çalışmaları derlemektir. Gereç-Yöntem: Literatürdeki Ağız Sağlığı Etki Ölçeği ve maloklüzyonların ilişkisini ele alan çalışmalar incelenmiştir. Pubmed, Google Scholar, ScienceDirect elektronik veritabanlarından Ağız Sağlığı Etki Profili, Ağız Sağlığıyla İlgili Yaşam Kalitesi, OHIP14, Ortodonti, Maloklüzyon anahtar kelimeleri kullanılarak ulaşılan çalışmalar değerlendirilmiştir. Ağız Sağlığı Etki Profili [Oral Health Impact Profile (OHIP)] ölçeğinin 14 soruluk kısa versiyonunun kullanıldığı çalışmalar dahil edilmiştir. Bulgular: Choi ve ark. maloklüzyonun şiddetini; kesin tedavi ihtiyacı, sınır vakalar ve tedavi ihtiyacı olmayan olarak 3’e ayırmıştır ve maloklüzyonun şiddeti, yani tedavi ihtiyacı arttıkça daha yüksek bir OHIP skoru gözlendiğini bildirmiştir. Chen ve ark., Masood ve ark. da ortodontik tedavi ihtiyacı indeksi ile OHIP skorlarının korelasyonunu incelediğinde benzer sonuçlar bulmuştur. Liu ve ark. aynı metodolojiyle yaptığı çalışmada tedavi ihtiyacı arttıkça hayat kalitesinin azaldığını bulmuştur; en büyük istatiksel farkın ortodontik tedavi ihtiyacı olan ve olmayan gruplar arasında olduğunu rapor etmiştir. Javed ve ark. Sınıf III iskeletsel ilişkilerde yaşam kalitesinin Sınıf I iskeletsel ilişkiye göre daha düşük olduğunu bildirmiştir. Sınıf II iskeletsel ilişkinin skorları ile diğer maloklüzyonlarla arasında anlamlı fark bulunmamıştır. Buna karşılık Frejman ve ark. Sınıf ll ve lll dentofasiyal deformiteler sahip yetişkin hastaları çalışma grubu, Sınıf l ilişkiye sahip hastaları kontrol grubu olarak ayırıp OHIP skorlarını incelediğinde, deformite grubunda daha kötü hayat kalitesi ve düşük özgüven olduğu bulmuştur. Lee ve arkadaşları da deformite grubu ve kontrol grubu olarak ikiye gruba ayırdığı hastalarda benzer sonuçlar bulmuştur. Sonuç: Literatürde ortodontik tedavi ihtiyacı ile ağız sağlığına bağlı hayat kalitesini değerlendiren çalışmalar incelendiğinde ortodontik tedavi ihtiyacını gösteren indekslerin skorları ile OHIP14 skorunun arasında bir korelasyon gözlendiği konusunda konsensus vardır; ancak Sınıf I, II ve III iskeletsel ilişkiye sahip hastaları değerlendiren çalışmaların yetersiz olması ve metodoloji farklılıkları nedeniyle genelleme yapmak zordur. Bu konuda vertikal yön farklıklarını da ele alan daha fazla çalışmalar yapılmasına ihtiyaç vardır. Anahtar Kelimeler: Ağız Sağlığı Etki Ölçeği, Sagital İskeletsel İlişki, Ortodontik Tedavi