65-80 Yaş Arası ve 80 Yaş Üzeri Hasta Gruplarında Akut Böbrek Hasarı Gelişimi İçin Risk Faktörleri ve Böbrek Sağkalımı Üzerine Etki Eden Faktörler

Abstract

Amaç: 65 yaş ve üzeri hastalarda akut böbrek hasarı (ABH) risk faktörlerini belirlemek, hastalığın seyrine etki eden faktörleri ve sonlanımın belirleyicilerini tespit etmeyi amaçladık. Gereç-Yöntem: Çalışmamıza 65 yaş ve üzeri olup ABH nedeniyle yatan veya yatış sürecinde ABH gelişen hastalar dahil edilmiştir. ABH neden(ler)i, yatış neden(ler)i, komorbid hastalıklar, kullanılan ilaçlar, takip süresi, sonlanım durumu kaydedilmiş, sonlanıma etki eden faktörler analiz edilmiştir. Bulgular: Hastaların klinik ve laboratuvar verileri Tablo-1’de sunulmuştur. Hastaların 100’ünde evre-2, 53’ünde evre-3 ve 43’ünde evre-1 ABH tespit edilmiştir. Ortalama 13.7±12.0 gün takip sonunda sonlanım durumu tablo 2’de, sağkalım eğrileri şekilde sunulmuştur. 65-80 yaş arası grupta sepsis mevcudiyetinin (p<0.001), ABH evresinin ilerlemesinin (p<0.001) ve malignitenin (p=0.023) ölüm riskini arttırdığı; zeminde KBH olan (p=0.021), beta bloker kullanan ve nonoligürik hastalarda (p<0.001) mortalitenin daha düşük olduğu belirlendi. 80 yaş üzeri grupta mortalitenin dihidropiridin grubu KKB kullanan hastalarda daha düşük (p=0.033); RAAS blokeri (p=0.031) veya beta bloker (p=0.006) kullananlarda daha yüksek olduğu görüldü. Cox regresyon analizinde iyileşme olmaması (diyaliz bağımlı böbrek yetersizliği veya ölüm) için başlıca risk faktörlerinin 65-80 yaş grubunda aminoglikozid kullanımı (p<0.001) ve DM varlığının (p<0.032); 80 yaş üzeri grupta ise kalp yetersizliğinin olması (p=0.004), yatış endikasyonunun kardiyovasküler hastalıklar olması (p<0.001) ve kolistin kullanımı (p=0.026) idi. 65-80 yaş grubunda hastanın nonoligürik olmasının iyileşmeme riskini azalttığı (p=0.003) görülmüştür (p=0.078). ABH evrelerinin 80 yaş üzeri grupta etkisi görülmezken, 65-80 yaş grubunda evre-2 ABH’ nin evre-3 ABH ile kıyaslandığında koruyucu etkisi olduğu görülmüştür (p=0.009). Çok değişkenli analizde ölüm veya diyaliz bağımlı böbrek yetersizliği için zeminde KBH olması (p=0.048) ve hastanın nonoligürik olmasının (p=0.005) koruyucu etkisi olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: ABH’ ye karşı daha savunmasız olup diyaliz bağımlı böbrek yetersizliği ve mortalite oranları yüksek olan geriatrik popülasyonunda ilk hedef ABH’den korunmak olmalıdır. Bu amaçla komorbid hastalıkların etkin tedavisi, nefrotoksik ajanlardan kaçınmak, akılcı ilaç kullanımı, dehidratasyonun önlenmesi büyük önem taşımaktadır. Anahtar kelimeler: Akut böbrek hasarı, kronik böbrek hasarı, yaşlılık, mortalite