Publication: SGLT-2 inhibitörü kullanan tip 2 diyabet hastalarında klinik eczacı müdahalesi ve böbrek fonksiyonlarının değerlendirilmesi / Clinical pharmacist intervention and evaluation of renal function in type 2 diabetes patients using SGLT-2 inhibitors
Program
Authors
Authors
DEMİRHAN, ŞEYMA NUR
Advisor
BEKTAY, MUHAMMED YUNUS
İZZETTİ, FİKRET VEHBİ
Date
Language
Type
Publisher
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Abstract
Diyabetes Mellitus (DM); insülin salınımı, insülin etkisi veya bu faktörlerin her ikisinde de bozukluk nedeniyle ortaya çıkan hiperglisemi ile karakterize metabolik bir hastalıktır. Hastaların tedaviye uyumu, tedavinin başarısı ve yaşam kaliteleri açısından önemlidir. Hasta eğitimi, diyabet tedavisinde önemli bir yere sahiptir ve klinik eczacılar, tedavi düzenlemesinin yanı sıra hasta eğitimi sunulmasında da görev alırlar. Bu çalışmada; tip 2 diyabet hastalarının tedaviye uyum seviyesi ve yaşam kalitesi değerlendirilmiş ve klinik eczacı eğitiminin tedaviye uyum, yaşam kalitesi ve HbA1c, açlık kan glukozu ve diğer laboratuvar testleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Ayrıca TNFR-1, TNFR-2 ve presepsin belirteçlerinin serum düzeylerinin eGFR, kreatinin, kan üre azotu ve üre ile ilişkiselliği incelenerek, böbrek fonksiyonu açısından etkisi incelenmiştir. Araştırmamız prospektif ve kesitsel bir araştırmadır. Eylül 2022-Nisan 2023 tarihleri arasında Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Hastanesi İç Hastalıkları Polikliniğine başvuran ve tip 2 diyabet tedavisi kapsamında SGLT-2 inhibitörü kullanan 18-65 yaş arasındaki hastalar çalışmaya dahil edilmiştir. Hastalarla yüz yüze görüşmeler yapılarak hasta eğitimi verilmiş ve tedaviye uyumları ve yaşam kalitesini belirlemeye yönelik testler yapılmıştır. Ayrıca böbrek fonksiyonlarını tespit etmeye yönelik olarak kan numunelerinde TNFR-1 ve TNFR-2 ile presepsin seviyeleri analiz edilmiştir. Çalışmamızda klinik eczacı eğitiminin hastaların tedavi uyumu, yaşam kalitesi ve vücut ağırlıkları (ilk görüşmede ortalama 84,6±16,1 kg; ikinci görüşmede ortalama 83,8±15,3 kg; p=0,038) ile vücut kitle indeksi (ilk görüşmede ortalama 30,4±4,88 kg/m2; ikinci görüşmede ortalama 30±4,73 kg/m2; p=0,048) üzerinde olumlu etkileri olduğu görülmüştür. HbA1c, açlık kan glukozu, lipid profili ve kan basıncı değerlerinin ortalamalarında düşüşler görülse de istatistiksel olarak anlamlı bir sonuç elde edilmemiştir (p>0,05). Hastaların eğitim sonrasında tedaviye uyumlarında genel artış (ilk görüşmede ortalama 7,38±2,28; ikinci görüşmede ortalama 8,06±2; p=0,012) ve yaşam kalitesinde (ilk görüşmede ortalama 8,24±1,35; ikinci görüşmede ortalama 8,56±1,26; p=0,013) yükselme olduğu görülmüştür. Kan numunelerinde bakılan presepsin değerinin eGFR ile güçlü ilişki içinde olduğu gösterilmiştir (rho=0,275; p=0,005). Benzer şekilde serum TNFR-2 değerinin üre (rho=0,291; p=0,019) ve kan üre azotu (rho=0,294; p=0,022) ile anlamlı ilişki içinde olduğu ve bu iki biyobelirteçin diyabetik böbrek hastalığında anlamlı bilgi verebilecekleri görülmüştür. Bununla birlikte serum TNFR-1 değeri ile eGFR, kreatin, üre ve kan üre azotu arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Çalışmada tip 2 diyabet tedavisinde klinik eczacının tedavinin başarısı ve hastanın yaşam kalitesini artırmadaki başarısı vurgulanmıştır. Tedavinin başarısı açısından kritik önemi olan ilaçların düzenli kullanımında hasta eğitiminin etkinliği ortaya konmuştur. TNFR-2 ve presepsin belirteçlerinin böbrek fonksiyonu ile ilişkiselliği ortaya konmuş olup bu durumun hassas ve doğru sonuçlar veren biyobelirteç arayışında yeni bir kapı aralayabileceği gösterilmiştir.
Description
Diabetes Mellitus (DM) is a metabolic disorder characterized by high blood sugar levels resulting from impaired insulin release, insulin action, or both. Patient adherence to treatment is crucial for treatment success and overall quality of life. Patient education plays a vital role in diabetes treatment, and clinical pharmacists are actively involved in providing patient education and organizing treatment plans. This study aimed to assess the level of treatment adherence and quality of life among patients with type 2 diabetes and investigate the impact of clinical pharmacist education on treatment compliance, quality of life, as well as HbA1c levels, fasting blood glucose, and other laboratory tests. Additionally, the relationship between serum levels of TNFR-1, TNFR-2, and presepsin markers, and renal function markers such as eGFR, creatinine, blood urea nitrogen, and urea was analyzed to assess their impact on kidney function. Our study followed a prospective and cross-sectional design. We included patients aged 18-65 years who visited Bezmiâlem Vakıf University Hospital Internal Medicine Outpatient Clinic between September 2022 and April 2023 and were receiving SGLT-2 inhibitors for type 2 diabetes treatment. Face-to-face interviews were conducted, patient education was provided, and tests were performed to evaluate treatment adherence and quality of life. Furthermore, blood samples were analyzed for TNFR-1, TNFR-2, and presepsin levels to assess renal function. The results of our study showed that clinical pharmacist education had a positive impact on treatment compliance, quality of life, body weight (mean 84,6±16,1 kg at the first interview; mean 83,8±15,3 kg at the second interview; p=0,038), and body mass index (mean 30,4±4,88 kg/m2 at the first interview; mean 30±4,73 kg/m2 at the second interview; p=0,048). Although there were decreases in mean values of HbA1c, fasting blood glucose, lipid profile, and blood pressure, statistical significance was not achieved (p>0,05). Following the education, there was a general improvement (mean 7,38±2,28 at the first interview; mean 8,06±2 at the second interview; p=0.012) in treatment compliance and an increase in quality of life (mean 8,24±1,35 at the first interview; mean 8,56±1,26; p=0,013 at the second interview) among the patients. The analysis of presepsin levels in blood samples demonstrated a strong correlation with eGFR (p=0.005), indicating its potential as a sensitive and accurate biomarker for renal function. Similarly, serum TNFR-2 levels were significantly correlated with urea (p=0.019) and blood urea nitrogen (p=0.022), suggesting their potential significance in diabetic kidney disease. However, no significant correlation was found between serum TNFR-1 levels and eGFR, creatinine, urea, or blood urea nitrogen. This study highlights the positive impact of clinical pharmacist involvement in the treatment of type 2 diabetes, leading to improved treatment success and patient quality of life. It also emphasizes the effectiveness of patient education in promoting regular medication adherence, which is crucial for treatment outcomes. Additionally, the study demonstrates the potential of TNFR-2 and presepsin markers as valuable biomarkers for assessing renal function in diabetes patients.