ÇOCUKLARDA AĞIZ VE DİŞ HASTALIKLARINDA ANTİBİYOTİK KULLANIMINDA EBEVEYN TUTUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Amaç: Antibiyotikler ağız ve diş hastalıklarında enfeksiyonların tedavisinde yaygın kullanılan ilaçlardır; ancak yanlış ve gereksiz kullanımları halk sağlığı açısından ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Bu çalışmanın amacı 0–12 yaş arası çocuklara sahip ebeveynlerin antibiyotik kullanımı konusundaki tutumlarının değerlendirilmesidir. Yöntem: Çalışmaya, Bezmialem Vakıf Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi pedodonti kliniğine başvuran 0–12 yaş arası çocuklara sahip toplam 117 ebeveyn katılmıştır. Ebeveynlere antibiyotik kullanımında ebeveyn tutumlarının değerlendirilmesi amacıyla Anne ve Babaların Antibiyotik Algıları Ölçeği (ABANA) uygulanmıştır. ABANA, 5 alt ölçekten (bilgi ve inançlar, davranışlar, bilgi arama, uyum, antibiyotik direnci hakkında farkındalık) oluşmaktadır. Ayrıca ebeveynlerin demografik bilgileri ve sistemik hastalık varlığı da sorgulanmıştır. Çalışmanın istatistiksel analizinde IBM SSPS Statistic 22 programı kullanılmıştır. Anlamlılık p<0.05 düzeyinde değerlendirilmiştir. Bulgular: ABANA ölçeği, 31-155 puan aralığında bir ölçek olmakla birlikte; çalışmamızda ortalama toplam skor 116,4 olarak elde edilmiş ve puanlar 84 ile 154 arasında değişmektedir. Katılımcıların yaş ortalaması 40,06’dır. Eğitim düzeyleri ile ABANA toplam skoru arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p>0.05); ancak ABANA alt ölçeklerinden biri olan antibiyotik direnci hakkında farkındalık ile eğitim düzeyi arasında zayıf düzeyde pozitif ve istatistiksel anlamlı ilişki saptanmıştır. Sistemik hastalığı olan ve olmayan ebeveynler arasında ABANA toplam skoru açısından istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmamıştır (p>0.05). Sonuç: Çalışma bulguları, ebeveynlerin antibiyotik kullanımı konusundaki tutumlarının genel olarak olumlu düzeyde olduğunu, ayrıca eğitim düzeyi arttıkça antibiyotik direnci farkındalığın da arttığını ortaya koymuştur. Bu bulgular, ebeveynlere yönelik antibiyotik direnci odaklı sağlık eğitimlerinin artırılmasının gerekliliğine işaret etmektedir. Anahtar Kelimeler: Antibiyotik, ABANA, Çocuk, Ebeveyn