2019-10-08T00:00:00Z, Toluk, Özlem, Ercan, İlker, Akalın, Emin Halis, TOLUK, ÖZLEM

İstatistiksel proses kontrol (İPK) bir sürecin verilerini incelemek için geliştirilen ve sürecin anlaşılmasını uygun hale getiren analiz yöntemidir (Stapenhurst, 2005). İPK grafikleri ile hastalıkların zaman içindeki seyri izlenerek, yükselme ve düşüş trendleri belirlenmekte ve bunun sonucunda kontrol çalışmalarına yön verilmektedir.HIV enfeksiyonu tüberküloz hastalığı için bilinen en önemli risk faktörlerinden biridir. HIV negatif kişilere göre tüberküloz hastalığı gelişme riskini 20-30 kat arttırmaktadır.Bu çalışmanın amacı, 1990-2016 yılları arasında seçilmiş bazı Avrupa ülkelerinde -İnsan Bağışıklık Yetmezlik Virüsü (Human Immunodeficiency Virus – HIV) enfeksiyonu- ve Tüberküloz (TB)’un kontrol altında olup olmadığının araştırılması, ayrıca kontrol dışına çıktığı yıllardaki HIV ve TB birlikteliğinin incelenmesidir. Ayrıca bu hastalıklarla seçilmiş OECD gelişmişlik kriterlerinin ilişkisinin araştırılmasıdır (OECD, 2019).Çalışma kapsamımızdaki seçilmiş bazı Avrupa ülkelerinin yıllar bazında HIV ve TB seyrinin İPK ile incelendiği çalışmamızda, Dünya Sağlık Örgütü (World Health Organization - WHO) ve Birleşmiş Milletler HIV / AIDS programı (The Joint United Nations Programme on HIV/AIDS - UNAIDS) veri tabanlarından 1990 ve 2016 yılları arasındaki HIV ve TB insidans verileri alınmıştır (WHO Regional Office for Europe, 2018; AIDSinfo | UNAIDS, 2018). Avrupa ülkelerinin yarıyıl popülasyonları WHO veri tabanından alınmıştır (WHO Regional Office for Europe, 2018). Çalışmaya alınan Avrupa ülkeleri, Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi sınıflandırmasına dayanılarak seçilmiştir.Çalışmamızda Fransa, İngiltere, Almanya, İspanya ve İtalya gibi Batı Avrupa ülkelerinde HIV ve TB’nin kontrol altına alındığını saptadık. Macaristan, Polonya ve Türkiye gibi Merkez Avrupa ülkelerinde ise TB kontrol altında iken, HIV kontrol dışındadır. Doğu Avrupa ülkelerini temsil eden Ukrayna’da ise her iki enfeksiyon da kontrol dışındadır.HIV’in kontrol altına alınmasına etki eden faktörler açısından bir değerlendirme yapıldığında, ülkeler arasında epidemiyolojik ve HIV bakım kaskadı açısından farklılıklar olduğu dikkati çekmektedir. Özellikle HIV enfeksiyonunu kontrol altına alma çalışmaları için politikalar oluşturulurken, bu enfeksiyonu kontrol altına almış olan ülkelerin politikaları da gözden geçirilmelidir.Anahtar Kelimeler: İstatistiksel Proses Kontrol Grafikleri (İPK), HIV, Tüberküloz (TB), Laney P Kontrol Grafiği

2019-12-30T00:00:00Z, Bildik, Özlem, BİLDİK, ÖZLEM

GÖNÜLLÜ TURİZMİNDE SAĞLIK BAKIM HİZMETLERİ: TIP ETİĞİ PERSPEKTİFİNDEN BİR DEĞERLENDİRMEBir alternatif turizm türü olarak gönüllü turizmine (voluntourism) olan ilgi son yıllarda dünya çapında oldukça artmış durumdadır. Özellikle az gelişmiş ülkelere ve düşük gelirli topluluklara yönelik faaliyetleri içeren gönüllü turizmi kapsamında sağlık bakım hizmetleri de yer almaktadır. Kar amacı gütmeyen sivil toplum kuruluşları bünyesinde ve profesyonel sağlık çalışanları tarafından yapılan gönüllü sağlık bakım hizmetleri hariç tutulacak olursa bu alandaki faaliyetler gönüllü turizmi sektöründe faaliyet gösteren kar amaçlı şirketler tarafından gerçekleştirilmekte ve sağlık profesyonelleri dışındaki kişiler de bu faaliyetlerde gönüllü olabilmektedir. Gönüllülük programlarının hassas ve karmaşık yapısı, özellikle tıbbi gönüllülük söz konusu olduğunda daha da belirgin hale gelmektedir. Bu nedenle, bu faaliyetlere yönelik pek çok açıdan etik sorgulamalar yöneltilmektedir. Gelişmiş ülkelerde, modern tıp etiğinin önemli ve yerleşik kavramları haline gelmiş olan kanıta dayalı uygulama, özerklik ve rıza gibi pek çok kavramın, gelişmekte olan pek çok ülkede önem ve öncelik listesinde genellikle yüksek olmadığı bilinmektedir. Bu çalışmada, sözü edilen kavramlar çerçevesinde gönüllü sağlık bakım hizmetlerinin yapısı irdelenecek, tıp etiği perspektifinden farklı bakış açılarınca getirilen eleştiriler çerçevesinde mevcut durumun tespiti ve ilgili çözüm önerileri ele alınacaktır. Anahtar Kelimeler: Gönüllü Turizmi, sağlık Bakım Hizmetleri, Tıp Etiği