AŞTI, TÜRKİNAZBAYINDIR ÇEVİK, AYFERIŞIKLI, Hülya2024-07-022024-07-022024https://hdl.handle.net/20.500.12645/39420Individuals with diabetes in diabetes management on self-care behaviors and self- management perception. In addition, it is to examine the relationship between the perceived obstacles of the diabetic and the diabetic's sociodemographic, disease characteristics and metabolic parameters. Materials and Methods: The study was designed as a descriptive-relationship type and was conducted between September 2022 and February 2023 by Istanbul Prof. Dr. It was conducted with diabetic patients who agreed to participate in the study in the inpatient internal medicine services of Cemil Taşçıoğlu City Hospital. As a result of the analysis performed with the G-Power 3.1 program, with a 95% confidence interval and a power ratio of 0.95, the frequency of occurrence was accepted as 0.5 and the standard deviation was ±0.05, and the number of diabetics was determined as 300. 300 diabetic patients who met the inclusion criteria were identified by simple random sampling. Data were collected through face-to-face interview. Before the study, a pilot test was conducted on 20 diabetics to determine the understandability of the survey questions. The data were obtained using the "Individual with Diabetes Information Form", "Diabetes Self-Care Activities Questionnaire", "Barriers in Diabetes Scale" and "Diabetes Self-Management Perception Scale (DÖYAS)". Results: : In the study, it was found that 51.3% of individuals with diabetes were women, 35.3% had a diagnosis period between 6 and 10 years, and 78.7% had a chronic disease other than diabetes. 52% of diabetics have retinopathy and 43.7% use insulin. Diabetics perform the most self-care activities on diet (x :3.61±0.72) and the least on exercise (x :2.3±1.4). It was determined that more than half of the individuals with diabetes (56.2%) perceived obstacles in the use of insulin, and approximately one third (36.7%) had compliance with diabetes treatment. Participants experience the most obstacles in self-monitoring (x : 0.68±0.88) and the least in their relationships with health professionals (x : 0.028±0.38). It was found that the Perception of Self- Management in Diabetes was at a moderate level (x : 21.8±2.97). Age, gender, marital status, duration of diagnosis, having another chronic disease, and experiencing complications were found to be associated with different sub-dimensions of perception of obstacles in life with diabetes (p<0.05). Among self-care activities, diet score is associated with perception of obstacles in medication use (r: -0.208) and lifestyle changes (r: -0.236), and exercise score is associated with perception of obstacles in lifestyle changes (r: -0.576). Frequency of checking blood sugar score is related to perception of obstacle in coping with diabetes (r: 0.141) (p<0.05). As the perception of obstacles in coping with diabetes increases, the perception of self-management increases at a weak level (r:0.019). No relationship was found between the perception of diabetes self-management and diabetes self-care activities and obstacles experienced in diabetes (p<0.001). Poor metabolic parameters cause the diabetic to perceive obstacles in making lifestyle changes and in areas related to medication use (p<0.005). Conclusion: For successful diabetes management, it is important to reduce the obstacles perceived by the diabetic and teach them to cope with the obstacles, to perform self-care activities, to strengthen their self-management and to improve their metabolic parameters. In this context, nurses working with diabetics should evaluate the obstacles experienced by diabetics and the impact of these obstacles on the self- care activities and self-management of diabetics and take this into account in their training. Future studies can be conducted comparatively between different diabetes groups and genders. There is a need for appropriate, easily accessible and sustainable program support from diabetes policy makers to increase the ability to combat obstacles in life with diabetes in order to improve self-care behaviors and self-efficacy.Bu çalışmanın amacı diyabetli bireylerin diyabet yönetiminde algıladıkları engelleri ve diyabet öz yönetimin öz bakım davranışları üzerine etkisini değerlendirmektir. Ayrıca diyabetlinin algıladıkları engeller ile diyabetlinin sosyodemografik, hastalık özellikleri ve metabolik parametreleri ile olan ilişkisini incelemektir. Materyal ve Metot: Çalışma tanımlayıcı-ilişki arayıcı tipte tasarlanmış olup, Eylül 2022- Şubat 2023 tarihleri arasında İstanbul Prof. Dr. Cemil Taşçıoğlu Şehir Hastanesi yataklı dahiliye servislerinde çalışmaya katılmayı kabul eden diyabetliler ile yürütülmüştür. G-Power 3.1 programı ile %95 güven aralığında ve 0.95 güç oranıyla görülüş sıklığı 0.5 ve standart sapma ±0.05 kabul edilerek yapılan analiz sonucunda diyabetli sayısı 300 olarak belirlendi. Dahil edilme kriterlerine uygun 300 tip 2 diyabetli basit tesadüfi örnekleme ile belirlendi. Veriler yüz yüze görüşme yoluyla toplanmıştır. Veriler ''Diyabetli Birey Tanıtıcı Bilgi Formu'', "Diyabet Öz Bakım Aktiviteleri Anketi, "Diyabette Engeller Ölçeği", ve "Diyabette Öz-yönetim Algı Skalası (DÖYAS)" kullanılarak elde edilmiştir. Bulgular: Çalışmada diyabetli bireylerin %51,3' ünün kadın, %35,3' ünün tanı süresinin 6 ile 10 yıl arası ve %78,7' sinin diyabet dışında bir kronik rahatsızlığı olduğu bulundu. Diyabetlilerin %52'sinin retinopatisi olup, %43,7'si insülin kullanmaktadırlar. Diyabetliler en fazla diyet (x :3,61±0,72), en az egzersiz (x :2,3±1,4) özbakım aktivitesini gerçekleştirmektedir. Diyabetli bireylerin yarısından fazlasının (%56,2) en çok insülin kullanımında engel algıladığı ve yaklaşık üçte birinin (%36,7) diyabet tedavisine uyumunun olduğu belirlenmiştir. Katılımcılar en fazla kendi kendini izlemede (x : 0,68±0,88), en az ise sağlık profesyonelleri ile ilişkilerinde (x : 0,028±0,38) engel yaşamaktadır. Diyabette Öz-yönetim Algısının orta düzeyde olduğu (x : 21,8±2,97) bulunmuştur. Yaş, cinsiyet, medeni durum, tanı süresi, başka bir kronik rahatsızlığın olması, komplikasyon yaşama durumu diyabetle yaşamda engel algılamanın farklı alt boyutları ile ilişkili bulundu (p<0,05). Özbakım aktivitelerinden diyet puanı ilaç kullanımında (r:-0,208) ve yaşam değişikliğinde (r:-0,236), egzersiz puanı yaşam şekli değişikliğinde (r: -0,576 ) engel algılama ile ilişkilidir. Kan şekerine bakma sıklığı puanı diyabetle başa çıkmada (r: 0,141) engel algılama ile ilişkilidir (p<0,05). Diyabetle başa çıkmada engel algısı arttıkça özyönetim algısı zayıf düzeyde artmaktadır (r:0,019). Diyabet öz yönetim algısı ile diyabet özbakım aktiviteleri ve diyabette yaşanan engeller arasında ilişki bulunamamıştır (p<0,001).Metabolik parametrelerin kötü olması diyabetlinin yaşam şekli değişikliği yapmada ve ilaç kullanımı ile ilgili alanlarda engel algılamasına neden olmaktadır (p<0.005). Sonuç: Başarılı bir diyabet yönetimi için diyabetlinin algıladığı engellerin azaltılması ve engeller ile başa çıkmanın öğretilmesi, özbakım aktivitelerinin gerçekleştirilmesinde, öz yönetimlerinin güçlendirilmesinde ve metabolik parametrelerinin iyileştirilmesinde önemlidir. Bu kapsamda diyabetliler ile çalışan hemşireler diyabetlilerin yaşadıkları engelleri ve bu engellerin diyabetlilerin özbakım aktiviteleri ve özyönetimleri üzerindeki etkisini değerlendirmeli ve yapacakları eğitimlerde bunu dikkate almalıdır. Gelecekteki çalışmalar farklı diyabet grupları ve cinsiyetler arasında karşılaştırmalı olarak yapılabilir. Öz bakım davranışlarını ve öz yeterliliği geliştirmek için diyabetle yaşamda engellerle mücadele gücünün arttırılmasına yönelik diyabet politika yapıcılarının uygun, kolay erişilebilir ve sürdürülebilir program desteğine ihtiyaç bulunmaktadır.trDiyabetdiyabette yönetiminde algılanan engellerdiyabet öz bakımı davranışları diyabet öz yönetimidiyabet öz yönetimiDiabetesperceived barriers to diabetes managementdiabetes self-care behaviorsdiabetes self-managementThesis Master